domenica 1 marzo 2009

In Monte Prama su Tempru de Sardus Pater

Est essidu pagas chidas como “Il Sardus Pater e i Guerrieri di Monte Prama” de Massimo Pittau (edes, 20 €), unu libritu de 78 pàginas, prenu de fotografias galanas meda, tiradas a sas istàtuas de sos Gigantes dae Domenico Canu, Edmondo Lay e Salvatore Salis. In sa coberta de palas e passim in intro unos disinnos de comente, a su nàrrere de Massimo Pittau, diat dèvere èssere istadu su Tempru chi istangiaiat sas istàtuas etotu.
Paris cun s’istùdiu chi li dat su tìtulu a su libru, duos iscritos chi sos letores de custu blog giai connoschent: “I sardi nuragici e la scrittura: i vinti non lasciano archivi” e “L’eroe Ampsicora era sardo, non cartaginese” e un’àteru cun su tìtulu: “Tertenia/Tyrsenia, terra dei Tyrseni/Tirreni”.
Ite contat, duncas, s’autore de s’istùdiu? Naradu in curtzu, pro lassare a sos letores su praghere de iscòberrere prus a finu sa tesi de Pittau:
- Su Tempru de Monte Prama est su chi sos sardos aiant pesadu a su Deus issoro, cuddu Sardus Pater numenadu finas dae s’antigòriu. De cada sorte est unu de sos tempros chi pro onorare su Deus si podet dare ant a èssere istados fraigados.
- Pittau imàginat su tempru comente chi siat unu Prostylos de traditzione grega, in uve 24 istàtuas fiant postas a in ghìriu de sa de 25, pesada a Sardus Pater. Custa fiat posta in su tzentru a s’ala contrària a s’intrada; sas àteras fiant 8 in fundu, 8 a manca e 8 a dereta, fortzis a poderare sa coberta de su fraigu mannu.
- Sa istatuas sunt de su VI sègulu gasi e totu che a su Tempru, fatu, si podet dare, de pustis chi sos sardos aiant bintu s’esèrtzitu cataginesu de Malco, pagu prus o mancu in su 539-534 in antis de Gesu Gristu.
- Sos chi finas a como sunt istados cussiderados “modellos de nuraghes”, agatados in mesu de sas ruinas, modellos non sunt si non su chi abarrant de sas culunnas de su Tempru.
- Istàtuas e tempru sunt istadas fatas a cantzos (sos prus minudos diant dèvere èssere de s’istàtua de su Sardus Pater) nessi treghentos annos de pustis sa nàschida de Gristu. Devent èssere istados sos cristianos de pustis su decretu famadu de Tessalonica de su 380.
Est capitadu totora chi sos istùdios de Massimo Pittau siant rutos che codina manna a pilisare s’aba sulena de unu paule e paris cun custa sas seguresas chi pariant giai in butzaga. At a capitare cun custu libritu puru, ba de bi pònnere iscummissa.

1 commento:

Anonimo ha detto...

Caro Massimo,
attendo, per un eventuale commento, di leggere il libro (che purtroppo non è in libreria ad Oristano). Anch'io come potrai vedere (o forse hai già visto) su questo Blog ho detto la mia riguardo al tempio, dove certamente stavano raggruppate le statue. Personalmente ritengo che abbia ragione G.Lilliu quando ipotizza (se ho capito bene) un tempio a colonne, con un porticato, con schema di nuraghe quadrilobato (quello delle barchette nuragiche). Che poi sia un tempio del Sardus Pater non credo che vi possano essere dubbi. Ma ripeto, solo dopo la lettura vedrò, se potrò, di entrare nel merito di tutto il resto.